Werk & Activiteiten begeleiding
AUTI & EFT COACHING
Contact: Eric Macaré
06-28718474
"Eric Macaré Autismevriendelijk -EFT Coachen biedt dienstverlening op het gebied van wonen, werken, studie en vrije tijd aan."
Autisme- Angst en dwang.
Mensen met autisme hebben een aantal gedragskenmerken die hun relatie met de wereld, de ander en de eigen persoon dusdanig inkleuren dat dit bij veel van hen leidt tot chronische stress, sociaal isolement en gevoelens van onveiligheid. Het is dan ook niet zo vreemd dat velen van hen psychische problemen hebben waaronder angst en dwang. (Figuur 1)
Uit de ervaringen blijkt telkens weer dat het autisme op een dominante manier de angst en de dwang betekenis geeft. Er is veelal minder contact met anderen en met de buitenwereld in het algemeen hetgeen leidt tot hiaten in de ontwikkeling terwijl mede daardoor ook een
beroep op het gezonde ‘boeren’verstand´ veelal onmogelijk is. Dit op zich leidt er weer toe dat een klein probleem torenhoog kan oplopen. De detailgerichtheid verhindert inzicht in het grote geheel. Het vermogen te plannen en te organiseren is beperkt en vraagt veel extra energie. Het
persoonlijke woordenboek, de andere betekenisverlening van de wereld brengt vele misverstanden met zich mee.
Als ik inzoom op angst dan valt op dat veel van de angsten te maken hebben met onvoorspelbaarheid. Veelal kunnen zij hun eigen angsten niet traceren en herkennen die dus
ook niet. Ze zijn dan ook voortdurend waakzaam want je weet nooit waar het gevaar vandaan komt. Chronisch piekeren en frequent afknappen zijn standaard. De verhoogde spanningsboog leidt tot terugtrekgedrag of agressief gedrag en soms tot beide.
Zeker bij volwassenen met autisme is het bij de behandeling van belang de betrokkene greep te laten krijgen op de manier waarop hij of zij in de wereld staat en daarop reageert. Dat kan heel goed aan de hand van G-schema’s de Rationeel Emotieve Training hetgeen neerkomt op het ontleden van een complexe situatie in een overzichtelijke en voor iemand met autisme
inzichtelijke fasering van een oorzaak-gevolg relatie:
Gebeurtenis Gedachten Gevoel Gedrag Gevolg.
Het op deze manier uiteenrafelen van een gedragspatroon komt tegemoet aan de wijze van informatieverwerking van mensen met autisme en geeft inzicht in, en greep op, het eigen gedrag. Het geeft een intrinsieke logica aaneen eerder schijnbaar onontwarbare kluwen van ongedifferentieerde feiten, gedachten, emoties, gebeurtenissen en gedragingen.
De onbegrijpelijke wereld begrijpelijk maken is hier de opdracht. Het is duidelijk dat psycho-educatie
vooral bij dit laatste een belangrijke rol kan spelen. Heel veel angsten hebben immers te maken met het niet begrijpen van de wereld om je heen. Stelt u zich maar eens voor dat u een dagje op mars zou verblijven: u zou behoorlijk bang zijn. Met andere woorden: als mensen via psycho-educatie leren inzien hoe onbegrip van de wereld in relatie staat tot hun angst, is er al veel gewonnen
In deze referatencyclus kwam al een paar keer naar voren dat het klassieke onderscheid tussen autistische rituelen (drang) en dwangrituelen (dwang) makkelijk te maken lijkt: drang wordt aangedreven door lustgevoelens, dwang door angst. Maar prof. Boer toonde al aan dat op theoretisch niveau dit klassieke onderscheid niet houdbaar is en ook in de behandeling blijkt vaak dat de praktijk sterker is dan de leer.
ok in mijn ervaring lopen bij mensen met autisme drang en dwang vaak door elkaar. Zo hebben sommigen van hen zoals bekend veel plezier in het bestuderen van alle mogelijke
spoorboekjes en het komt niet zelden voor dat ze alle trein- en bustrajecten in Nederland uit hun hoofd kennen. Zeer lustvol inderdaad, totdat de NS het noodzakelijk vindt het hele treinschema om te gooien! Voor mensen met autisme is dat een angstige gebeurtenis.
En degene die alle
Latijnse plantennamen uit zijn hoofd kent, kan dezelfde zijn die één keer in het uur op een klok moet kijken, want anders gebeurt er iets noodlottigs. En het kan zelfs zo zijn
dat hetzelfde ritueel toch verschillend geïnterpreteerd moet worden.
Zo kan het verzamelen van tijdschriften over een specifiek onderwerp een buitengewoon aardige hobby zijn en natuurlijk word je boos als iemand een van die dierbare tijdschriften weggooit. Immers: de verzameling is dan niet
meer compleet.
Hier is er dus geen sprake van exposure maar eenvoudigweg de problemen niet afwachten maar deze voorkómen. Een ervaringsgegeven bij (jong)volwassenen
is overigens dat heel veel problemen kunnen worden weggenomen door een zinvolle dagbesteding. Zo bleek ook bij D. dat zijn depressieve gevoelens één op één te maken hadden met gevoelens van verveling. Het realiseren van een passend dagprogramma heeft er mede toe bijgedragen dat ook bij D. de problemen althans hanteerbaar konden worden gemaakt.
De conclusie moet dus zijn dat bij het inzetten van een behandeling gericht op het tegengaan van angst en dwang bij mensen met autisme, kennis van de autismespectrumstoornis essentieel is. Zonder die kennis is de behandeling/coaching gedoemd te mislukken. Men zal zich rekenschap moeten geven van het onderscheid tussen drang en dwang maar tegelijkertijd oog moeten hebben voor de mogelijke overlappingen en verstrengelingen van deze fenomenen.
De aandacht voor de rol van het autisme komt in de behandeling tot uiting in onder meer psycho-educatie en affectieve educatie maar ook in stressreductie zoals EFT. EFT is zeer geschikt voor iedereen die overmatige angst en stress van binnenuit wil aanpakken zonder eindeloos te praten. omdat zoals we al eerder stelden, stress dwanghandelingen oproept en vermeerdert. Is EFT zeer geschikt om angst te reduceren. De copingvaardigheden –de vaardigheden om om te gaan met problemen die angst induceren- zullen moeten worden uitgebreid. Het creëren van een omgeving waarbinnen zinvolle dagbesteding mogelijk is, maakt
integraal onderdeel uit van de behandeling. En uiteraard zal men willen voorkomen dat na een behandeling terugval optreedt.
Het vroegtijdig signaleren van terugval gevolgd
door adequaat ingrijpen om dit te voorkomen, hoort bij een zorgvuldige bejegening van mensen met autisme.
Tenslotte formuleer ik graag aan het eind van dit katern het motto van de behandeling: behandeling van angst en dwang bij mensen met een autismespectrumstoornis vraagt door de andere wijze van informatieverwerking om maatwerk.’
Maar als je diezelfde verzameling aanlegt omdat je een beroep hebt waar je alles over denkt te moeten weten en bedenkt dat het morgen op het werk wel
mis zal gaan omdat er een tijdschrift ontbreekt, krijgt die verzamelwoede een geheel andere kleur. Deze complicaties dragen er in sterke mate toe bij dat de behandeling van
mensen met autisme vaak veel meer tijd kost dan een gewone dwangbehandeling. Het is mogelijk dat men er één tot twee jaar voor uit moet trekken. Maar de complexiteit brengt ook met zich mee dat het niet altijd mogelijk is om de problemen echt te verhelpen.
Soms komt men niet verder dan het hanteerbaar maken dan wel het verminderen van het probleemgedrag. En dat is gezien het autisme ook niet zo vreemd. Het kost al moeite genoeg om
de wereld met haar ordeningen te overzien. Daar komt nog bij dat dwang sterk stressgerelateerd is: toenemende stress betekent toenemende dwang. En als men weinig ordening en weinig voorspelbaarheid ervaart in het leven, zal de stress toenemen en de dwang dus ook!
Doorgaans -hetgeen hier betekent meestal wel maar niet altijd!- zien we dat de algemeen erkende, bewezen effectieve behandelmethodieken ook werken bij mensen met autisme. Maar dan wel onder de voorwaarde dat de behandeling autismevriendelijk is. Dat wil zeggen afgestemd op de
mogelijkheden én rekening houdend met de beperkingen
van deze mens met autisme.
In figuur 2 staan de elementen die belangrijk zijn voor een autismevriendelijke Coaching.
Het rekening houden met beperkingen zoals hierboven verwoord kan ook inhouden dat de grenzen
van een behandeling in zicht komen. Mensen met een autismespectrumstoornis hebben een disharmonisch ontwikkelingsprofiel. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat men als clinicus te maken krijgt met een hoog intelligente man die tegelijkertijd in zijn sociaal-emotionele leeftijd is
blijven steken op het niveau van een kind van 7 jaar. Een dergelijke discrepantie kan een succesvolle behandeling verhinderen en zo’n behandeling zou dan ook niet ingezet moeten worden.
Zo had de autistische jongeman D. (19 jaar) onder meer een controledwang, een eetdwang en de gewoonte dwangmatig vragen te stellen. Bovendien voelde hij zich depressief. Hij ontwikkelde een chronische
aandoening. Bij hem is er een onevenwichtig ontwikkelingsprofiel te zien : op het ene gebied gerijpt, op het andere nog een jong kind. Het omgaan met de ziekte vergt veel discipline op het gebied van eten, op tijd gebruiken van medicatie etc. Bij D. konden we niet anders dan tot de conclusie komen dat het onverantwoord zou zijn van hem te vragen deze discipline op te brengen.
Want ondanks een normale of hoge intelligentie moet men bij de behandeling toch uitgaan van de sociaal-emotionele leeftijd. Van een al te jong kind verwacht je immers ook niet dat het het
eigen gewicht onder controle kan houden. Derhalve is het beter deze verantwoordelijkheid over te nemen, externe grenzen te stellen (dit mag wel en dit mag niet) en een veilige omgeving te organiseren, onder meer door het inschakelen van een diëtiste.
