De fasen van de slaapcyclus

 

 

Tijdens de nacht zijn we er ons niet van bewust dat er eigenlijk heel wat in ons lichaam gebeurt. Onze slaap verloopt volgens een slaapcyclus die bestaat uit verschillende fasen. Deze cyclus herhaalt zich doorheen de nacht. Iedere fase is belangrijk en heeft specifieke kenmerken. Belangrijk is dus niet hoe lang je slaapt maar de kwaliteit van je slaap.

 

Wat is de structuur van slaap?

Een ‘echte slaap’ is het gevolg van gehele ontspanning, zowel geestelijk als lichamelijk. We kunnen licht indommelen tot zeer diep slapen. Slapen bestaat namelijk uit fasen en cyclussen.

Een slaapcyclus bestaat uit verschillende fasen en duurt gemiddeld anderhalf uur. Zo’n cyclus wordt 4 tot 5 keer in een nacht doorlopen. Alleen bij een normaal verloop hiervan kunnen lichaam en geest zich tijdens de nacht herstellen. 

 

Slaapcyclus en fasen

Binnen een slaapcyclus onderscheiden we twee soorten slaap: Non-REM slaap (fasen 1 t.e.m. 4) gevolgd door REM-slaap. De slaapcyclus kent opeenvolgende en steeds dieper wordende slaapfasen:

​

1. Inslaapfase: de eerste slaapfase duurt gemiddeld 5 minuten en is het moment waarop we indommelen. We zweven dan tussen waken en slapen. Onze ogen vallen toe, de hersenactiviteit neemt af. Maar we kunnen nog bewust reageren als iemand bijvoorbeeld onze naam roept.

2. Lichte slaap: deze tweede fase duurt ongeveer een halfuur. We slapen, maar nog niet diep. We worden niet meer van elk geluid wakker. Deze fase kan ook vergeleken worden met de fase waarin we terechtkomen als we overdag even een kwartier indommelen. Bij het ontwaken in de tweede fase hebben we het gevoel dat we mentaal ontspannen zijn, maar we hebben nog helemaal niet goed geslapen.

3. Overgangsfase naar de diepe slaap: pas wanneer de ademhaling regelmatig en dieper wordt, het hartritme daalt naar 40 tot 50 slagen per minuut en onze spieren ontspannen, komen we in de vaste slaap terecht. Deze derde fase duurt een 5-tal minuten en brengt ons geleidelijk naar de vierde fase.

4. Diepe slaap: als we in deze vierde fase wakker worden, voelen we ons verward en suf en hebben we tijd nodig om ons te realiseren waar we zijn. Deze fase duurt iets minder dan 20 minuten en zorgt voor fysieke rust en herstel. Er worden tijdens de diepe slaap namelijk allerei stoffen aangemaakt (zoals bijvoorbeeld het groeihormoon), die bijdragen aan lichamelijke recuperatie.

5. Droomslaap of REM-slaap: tijdens deze fase zijn de hersenen zeer actief en maken de ogen snelle bewegingen (REM = rapid eye movement of snelle oogbewegingen). In deze fase komen meestal onze dromen voor. Hartritme en ademhaling zijn onregelmatig, onze spieren zijn totaal ontspannen en onze bloeddruk stijgt. Tijdens de REM-slaap gebeurt de verwerking van informatie en wordt een deel van onze belevenissen opgeslagen in ons langetermijngeheugen. Omdat ons lichaam volledig in rust is en ons brein tegelijkertijd op volle toeren draait, spreekt men ook van paradoxale slaap. De REM-slaap is noodzakelijk om zowel lichamelijk als geestelijk volledig te recupereren. In deze fase zijn we het moeilijkst te wekken en als het gebeurt, zijn we vaak verward. De REM-slaap duurt ongeveer een kwartier.

​

​

​

​

​

​

​